Lerende leiders bij lerende teams
Geijsel, F. (2015). Praktijken en praktijkwijsheden van onderwijsleiders. Amsterdam/Diemen: Universiteit van Amsterdam/NSO-CNA Leiderschapsacademie. Lees meer ...
Waarom deze bron?
Samenwerken vraagt om leiderschap. Of er nu één persoon de aangewezen leider is of dat er leiderschap uit de groep komt. Hoe meer taakgericht leiderschap er door de groep zelf wordt gedaan, des te meer ruimte voor ondersteunend mensgericht leiderschap er voor de leidinggevende overblijft. Maar wat is dat dan: leiderschap? In haar oratie over onderwijsleiderschap betoogt Femke Geijsel dat leidinggevenden zelf ook voortdurend moeten blijven leren. Zowel voor zichzelf, kijkend naar de persoonlijke kwaliteiten en de uiting hiervan in de interactie met collega’s en collega-leidinggevenden. Als lerend van hun impact in de organisatie waar ze leiding aan geven. Het gaat er dan om te kijken en reflecteren op de ontwikkelingen in de organisatie waar leidinggevenden invloed op uitoefenen door verandering van sociale structuren: denk aan teamvorming en de samenstelling van teams (zie hiervoor ook andere literatuur, zoals het proefschrift van Ben van der Hilst).
Femke Geijsel brengt dit tot uitdrukking in een model voor de professionele ontwikkeling van leiders. Zie het zesde hoofdstuk in het boekje. Het model laat zien hoe het leren van de ontwikkelingen in de organisatie (en de invloed van het leiderschap daarop) samen opgaat met het leren van de leidinggevende zelf. Deze wisselwerking wordt sterker naarmate collectief leren in de organisatie onderdeel wordt van schoolontwikkeling en de lerende leider onderdeel wordt van een netwerk van lerende leiders. Professionaliseringsactiviteiten van schoolleiders vormen idealiter een motor bij deze wisselwerking.
Bij welke perspectieven is deze bron vooral bruikbaar?
Deze bron helpt je vooral als achtergrond bij het samen zorg blijven dragen voor goede verbinding, aandacht voor vanuit welke houding je met elkaar werkt, en samen zorgen voor resultaat op langere termijn.
Meer weten?
Rikkerink, M., Verbeeten, H., Simons, R. J., & Ritzen, H. (2016). A new model of educational innovation: Exploring the nexus of organizational learning, distributed leadership, and digital technologies. Journal of Educational Change, 17(2), 223-249. Lees meer ...
Marleen Rikkerink en Henk Verbeeten schreven een duo-proefschrift over lerend vernieuwen. In een van hun studies bekeken ze het leren in organisaties over meerdere lagen heen (strategische vernieuwing) in relatie tot aspecten van leiderschap. Zij laten nauwgezet zien hoe zowel gedeeld leiderschap en collectieve betekenisgeving voorwaardelijk zijn voor duurzame innovatie.
Derksen, K. (2019). Hoe meer zelfsturing hoe groter de rol van leidinggevenden. Interview met Marian Thunnissen. Opleiding en Ontwikkeling, 1, 7-10.
Allerlei organisaties (zeker ook buiten het onderwijs) werken steeds vaker met zelforganiserende of zelfsturende teams. Lector Marian Thunnissen schreef samen met twee collega’s een artikel over de paradox van zelfsturing (Bos, Vos & Thunnissen, 2018). Karin Derksen (2019) interviewde Marian Thunnissen hierover. In het interview licht Thunnissen toe wat belangrijk is bij het werken met zelfsturende teams en vooral wat leidinggevenden hierin te doen hebben. Het blijkt in organisaties niet gemakkelijk om met zelfsturende teams te werken. “Ze moeten voortdurend hard werken om dat te laten slagen. Het is eigenlijk alsof je continu aan het veranderen bent. De omgeving verandert snel, klanten veranderen, teams veranderen van samenstelling omdat er iemand bijkomt of weggaat en mensen ontwikkelen zich. Dat vraagt elke keer weer om te zoeken naar de juiste aanpak, werkwijze en teamsamenstelling.” (Derksen, 2019, p. 8).
Zie ook:
Bos, P., Vos, M., & Thunnissen, M. (2018). Sturing geven aan zelfsturing. PW/ Gids voor Personeelsmanagement, 46-47. Lees meer ...